SODYUM HİDROKSİT (NaOH)
Genel Özellikleri
Kimyasal Adı: Sodyum Hidroksit
Yaygın Adı: Kostik Soda / Sud Kostik
Kimyasal Formül: NaOH
CAS Numarası: 1310-73-2
Görünüm: Beyaz katı (boncuk, pul veya granül form) veya renksiz sıvı
Tat ve Koku: Kokusuz, tatma tehlikeli ve yasaktır
Yapı: Kuvvetli inorganik baz (alkali)
Çözünürlük: Suda hızla çözünür, ekzotermik reaksiyon verir (ısı açığa çıkar)
Faydaları
Asitleri nötralize ederek ortamın pH dengesini sağlar
Organik maddeleri (yağ, protein, selüloz) parçalayarak temizlik ve üretimde kullanılır
Sabun, deterjan ve temizlik kimyasallarında ana girdidir
Kağıt, tekstil ve petrokimya gibi birçok sektörde proses yardımcısıdır
Kimyasal reaksiyonlarda güçlü baz olarak görev alır
Su arıtmada asit giderici ve çöktürücü madde olarak fayda sağlar
Kullanım Alanları
Temizlik sektörü: Endüstriyel yağ çözücüler, lavabo açıcılar, yüzey temizleyiciler
Gıda sanayi: Zeytin işleme, nişasta üretimi, şeker rafinasyonu
Kağıt sektörü: Selüloz üretimi, kağıt beyazlatma işlemleri
Sabun ve deterjan üretimi: Sabunlaşma reaksiyonunda baz olarak
Su arıtma tesisleri: pH yükseltici ve metal çöktürücü
Tekstil: Pamuk şişirme (mercerizasyon), boya öncesi temizlik
Petrokimya: Asit nötralizasyonu, petrol rafinasyonu
Metal sanayi: Yüzey temizliği, asit giderimi
Kullanım Talimatı
Katı form: Uygulama öncesi suyla seyreltilerek kullanılır
Sıvı form (30–50%): Direkt veya seyreltilmiş şekilde uygulanabilir
Dikkat: Daima suya NaOH eklenir, tersine yapılmaz! (yoğun ısı açığa çıkar)
Konsantrasyon kullanım alanına göre ayarlanmalıdır:
Temizlikte: %2 – %10
Gıda işlemede: %0.1 – %2
Endüstride: %5 – %30
Kullanım sırasında gözlük, eldiven, önlük, maske gibi koruyucular zorunludur
Teknik Özellikler (Tipik Değerler)
| Özellik | Değer |
|---|---|
| Görünüm | Beyaz katı / renksiz sıvı |
| Saflık (NaOH) | Min. %98 (katı), %30–50 (sıvı) |
| pH (1% çözeltide) | 13 – 14 |
| Erime Noktası | 318 °C |
| Kaynama Noktası | 1388 °C |
| Yoğunluk (sıvı, 20°C) | 1.33 – 1.54 g/cm³ (konsantreye göre) |
| Suda çözünürlük | Tamamen çözünür |
Dikkat Edilecek Hususlar
Aşındırıcıdır – göz, cilt ve solunum yollarına zarar verir
Yanıcı değildir fakat ısıyla reaksiyona girer, tehlikeli buhar çıkarabilir
Asitlerle karıştırıldığında şiddetli reaksiyon olabilir
Koruyucu ekipmansız temas veya soluma kesinlikle önerilmez
Çocuklardan ve yetkisiz kişilerden uzak tutulmalıdır
Gıda ve endüstriyel sınıf ürünler birbirine karıştırılmamalıdır
Yutulması ve göze teması hayati tehlike oluşturabilir – acil müdahale gerekir
Saklama Koşulları
Kuru, serin ve iyi havalandırılan alanlarda saklanmalıdır
Nemden uzak tutulmalı, çünkü havadaki nemle tepkimeye girip bozulabilir
Katı form: Polietilen torba veya kraft torba içinde, paletli ve kapalı ambalajda
Sıvı form: Plastik (HDPE) veya paslanmaz çelik tanklarda saklanmalı
Asitlerle aynı alanda kesinlikle depolanmamalıdır
Orijinal ambalaj kapağı açık bırakılmamalı – hava ve nem almamalıdır