ASETON (ACETONE)
(En yaygın kullanılan uçucu çözücülerden biridir; güçlü, hızlı buharlaşan ve çok yönlüdür.)
Genel Özellikleri
Kimyasal Adı: Propanon
Kimyasal Formül: C₃H₆O
CAS Numarası: 67-64-1
Görünüm: Renksiz, berrak, düşük viskoziteli sıvı
Koku: Tipik keskin – meyvemsi / hafif eterik koku
Yapı: Ketondur – karbonil grubu içerir
Polarite: Orta – hem suyla hem organik çözücülerle karışabilir
Uçuculuk: Çok yüksek – saniyeler içinde buharlaşır
Faydaları
Son derece hızlı buharlaşır, yüzeyde iz veya kalıntı bırakmaz
Birçok reçine, boya, mürekkep, plastik, yağ ve kir için güçlü çözücüdür
Ucuz, kolay bulunabilir ve düşük toksisiteye sahip çözücüdür
Diğer solventlere göre daha az çevresel kalıcılık gösterir
Yağ alma, yüzey temizliği ve boya sökme işlemlerinde yüksek verimlidir
Kozmetik ve tırnak ürünlerinde de güvenle kullanılır (uygun saflıkta)
Kullanım Alanları
Boyalar ve vernikler: Reçine çözücü, viskozite düzenleyici
Tiner üretimi: Özellikle selülozik sistemlerde
Endüstriyel temizlik: Metal, cam, plastik yüzey temizliği
Kozmetik sektörü: Oje çıkarıcı ve makyaj çözücüler
Plastik sanayi: ABS, PVC kaynak ve düzeltme işlemleri
Laboratuvarlar: Çözücü ve cam eşya temizliği
Baskı sanayi: Mürekkep inceltici ve silici
Yapıştırıcı sanayi: Çözücü bazlı ürünlerde
Kullanım Talimatı
Formülasyona genellikle %5 – %50 arasında katılır
Direkt kullanıldığında bezle silme, püskürtme veya daldırma şeklinde uygulanır
Hızla buharlaştığı için seri uygulama yapılmalı, kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır
Plastik ve boyalı yüzeylerde kullanılmadan önce ön test önerilir
Karışım çözücü sistemlerde dengeleyici solvent olarak da görev yapar
Teknik Özellikler (Tipik Değerler)
| Özellik | Değer |
|---|---|
| Moleküler Ağırlık | 58.08 g/mol |
| Yoğunluk (20°C) | ~0.79 g/cm³ |
| Kaynama Noktası | 56.5 °C |
| Parlama Noktası (PM) | -18 °C |
| Viskozite (25°C) | ~0.32 cP |
| Suda çözünürlük | Tam çözünebilir |
| VOC | Evet – yüksek (uçucu organik bileşik) |
| Uçuculuk | Çok yüksek (anlık buharlaşır) |
Dikkat Edilecek Hususlar
Çok yanıcıdır – kıvılcım, açık alev ve ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır
Buharları patlayıcı hava karışımları oluşturabilir
Göz ve cilt ile teması tahriş edicidir – eldiven ve gözlük kullanılması önerilir
Solunması baş ağrısı, sersemlik ve mide bulantısı yapabilir
Açık ambalajda hızla buharlaşır – ambalajı kapalı tutulmalıdır
Bazı plastikleri yumuşatabilir – dikkatle kullanılmalıdır
Gıda ürünlerinde kullanılmaz
Saklama Koşulları
Serin, kuru, iyi havalandırılan ve patlamaya dayanıklı alanlarda saklanmalıdır
Orijinal, sızdırmaz ambalajında (metal varil, HDPE bidon, IBC tank) muhafaza edilmelidir
Güneş ışığı, ısı ve oksitleyici kimyasallardan uzak tutulmalıdır
Depolama sıcaklığı: 10 – 30 °C
Raf ömrü: Uygun koşullarda 12 – 24 ay
ADR’ye göre yanıcı sıvı – UN 1090 sınıfındadır